تشریع و تکوین از نظر لغوی و مفهومی به چه معنا هستند و چه تفاوت‌ها و شباهت‌هایی با یکدیگر دارند؟

پاسخ اجمالی«تشریع» کلمه ای است عربی، این کلمه از ریشه «شرع» به معنای نوشیدن آب با دهان آمده است. از این ریشه مشتقات متعددی منشعب می‌شود از جمله «شریعت» است که به معنای «آبشخور» است؛ برخی می‌گویند: علت این‌که احکام خدا، حلال و حرام خدا، شریعت نامیده می‌شود به همین جهت است؛ یعنی دستورات الهی آبشخور حیات انسان‌اند. «تشریع» نیز در اصل و در لغت عربی به معنای «خیلی بالا بردن» چیزی است و در جایی که آب نهر بسیار بالا آمده باشد که حیوانات به راحتی از آن آب بخورند، به کار می‌رود و به صورت ضرب المثل می‌گویند: «اهون السقی التشریع»؛ راحت‌ترین آب دادن تشریع است. این کلمه امروزه به معنای قانون‌گذاری است و بیشتر در مورد قانون‌گذاری در حوزه دین به کار می‌رود.

«تکوین» نیز واژه‌ای است عربی و مقصود از آن «خلقت» و «ایجاد» در خارج از ذهن است.

شباهت این دو کلمه در این است که در هر دو مفهوم ایجاد و ابداع وجود دارد. 

اما تفاوتشان در این است که یکی(تشریع) ایجاد در عالم ذهن، اعتبار و قراردادهای اجتماعی است؛ اما دیگری(تکوین) ایجاد در عالم خارج از ذهن و واقع است.